بررسی و نقد بومی‌سازی آموزش فلسفه به کودکان و نوجوانان: مطالعه تطبیقی دو رمان کودک فیلسوف، لیلا و لیزا، کودکی در مدرسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران.

2 استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، ایران.

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی تطبیقی رمان کودک فیلسوف لیلا (ناجی، 1392) و رمان لیزا کودکی در مدرسه (لیپمن، 1983[1392]) است. کودک فیلسوف لیلا نمونه‌ای است از تلاش‌های پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی که با هدف بومی‌سازی محتوای مورد استفاده در جنبش فبک، بر اساس پیش‌متن آن، یعنی اثر لیپمن. در این پژوهش بر آنیم با بررسی تفاوت محتوایی دو اثر، ضمن شناسایی تفاوت محتوایی آنها، ماهیت رویکردِ بومی‌سازی اثر را بشناسیم. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد تغییرهای اعمال‌شده برای بومی‌سازی بیشتر در این موارد انجام شده‌است: 1. نام‌ها 2. شعر 3. زمان 4. مکان 5.توصیف‌ها 6. ترجمه 7. محتوا 8. روابط 9. فراموشی مؤلف 10. تضاد 11. حذف و اضافه. بنابر تحلیل تطبیقی محتوای دو اثر بررسی‌شده و نیز تـأمل در ماهیت مؤلفه‌های مورد شناسایی، می‌توان ادعا کرد رویکرد حاکم بر بومی‌سازی در این اثر از نوع تهذیبی/پالایشی است و صرفاً تلاش شده منطبق با فرهنگ جامعه‌ی هدف متن اصلی تغییر یابد. بنابر این تحلیل نمی‌توان کودک فیلسوف لیلا را اثری تألیفی تلقی کرد و خلق آثار بومی برای برنامه‌های فبک/ فباک گزینه منطقی‌تری است تا بومی‌سازی تهذیبی.

کلیدواژه‌ها