1
استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
2
دانشجوی مقطع کارشناسی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
چکیده
پژوهش حاضر به تحلیل محتوای کتاب‌های ریاضی پایه اول ابتدایی آمریکا، ژاپن و ایران از منظر شاخص خلاقیت گیلفورد می‌پردازد. در این تحلیل، تکالیف واگرا به عنوان عامل ایجاد خلاقیت تعیین شده و به بررسی میزان آن تکالیف در کتاب‌های ریاضی کشورهای یادشده پرداخته است. این پژوهش یک تحلیل محتوای کیفی است. تکالیف واگرا در این سه کتاب بر اساس شاخص‌های خلاقیت گیلفورد یعنی حافظه شناختی، تفکر همگرا، تفکر واگرا وتفکر ارزشیاب و ویژگی‌های انعطاف‌پذیری، اصالت و سیال بودن بررسی شده‌است. نتایج حاکی از آن است که میزان تکالیف واگرا ارائه‌شده در هر یک از این سه کتاب یکسان نبوده و هر یک، سطح متفاوتی از شاخص‌های خلاقیت گیلفورد را دارا هستند. محتوای کتاب ریاضی ژاپن روی تفکر همگرا تمرکز بیشتری دارد. تفکر ارزشیاب تنها در محتوای کتاب ریاضی پایه اول ابتدایی کشور آمریکا گنجانده شده‌است. محتوای کتاب ریاضی پایه اول ایران دانش‌آموزان را از مبحث اصلی دور می‌کند و این تکالیف، تفکر دانش‌آموزان را به سمت مفاهیمی غیر از مفاهیم موجود در کتاب ریاضی و مبحث مورد نظر سوق می‌دهد و این نه تنها کمکی به خلاقیت ذهنی دانش‌آموزان نمی‌کند، بلکه دانش‌آموزان را از فکر کردن خسته می‌کند و به مفهوم موردنظر نرسیده، دچار آشفتگی می‌شوند.
)