تحلیل کتابهایِ درسیِ تاریخِ مقطع متوسطة‌ نظام آموزشی ایران دورة‌ پهلوی‌ِدوم از منظر بررسی و مقایسة مؤلفه‌های هویّت ملّی با هویّت دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، ایران.

چکیده

مهم ترین ابزار نظام آموزش و پرورش برای شکل‌گیری هویّت ملّی و دینی در ذهن و ضمیر دانش‌آموزان، کتاب‌های درسی است. از دیدگاه برنامه‌ریزان درسی، کتاب‌های درسی «تاریخ» یکی از ابزارهای مهم رسیدن به این هدف هستند.
مسئلة اصلی پژوهش پاسخ به این سؤال است: در محتوای کتابهای درسی تاریخ مقطع متوسطه نظام آموزشی ایران در دوران پهلوی دوم مؤلفة‌های هویّت ملّی و دینی به چه میزان مورد توجه و تکرار قرار گرفته‌اند ؟
پژوهش حاضر با هدف توصیف و مقایسة میزان توجه و تأکید به مؤلفه‌ها و نمادهای مرتبط با هویّت ملّی و هویّت دینی در کتاب‌های درسی مورد نظر انجام شده است. به این منظور با استفاده از روش تحلیل محتوا، 15 عنوان کتاب درسی، انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس یافته‌های پژوهش، در کتاب‌های درسی مؤلفه ها و مفاهیم مرتبط با هویّت ملی از بیشترین درجه توجه برخوردار است؛ همچنین .از میان مؤلفه‌های هویّت ملی بیشترین تکرار و توجه به مؤلفه‌های مانند: قهرمانان ملی و اسطوره‌ای ایران، شخصیت‌ها و فرزانگان ایرانی و از میان مؤلفه‌های هویّت دینی بیشترین تکرار و توجه به مؤلفه‌های مانند: پیامبر اکرم(ص) و امام علی (ع)، در کتاب‌های مورد نظر مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها