استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
چکیده
از آنجایی که در نظام آموزشی عمومی ایران درسی تحت عنوان نجوم وجود ندارد، این سوال مطرح می شود که چه محتوایی از علم نجوم و با چه ساختاری در کتاب های درسی ارائه شده است؟ جهت بررسی این موضوع از روش تحلیل محتوا استفاده شده و کل کتاب های دورهای ابتدایی و اول متوسطه به روش سرشماری مورد بررسی قرار گرفته اند. متن ها با روش مطالعه مریل، تصاویر با روش بررسی میزان تاکید و همچنین، ارتباط بین متن و تصویر با روش ارتباط سنجی توصیف و تحلیل شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهند که محتوای نجوم به صورت چند رشته ای در بین دروس دورهای ابتدایی و اول متوسطه سازماندهی و توزیع شده که سهم دروس علوم تجربی 4/45 درصد و سهم مطالعات اجتماعی 8/26 درصد بوده است. هر چند عمده ی محتوای نجوم در کتاب های درسی به شکل نظری ارائه شده است، اما در این بین، در درس علوم تجربی و در پایه ی نهم بر روش کار تاکید بیشتری شده است. در دوره ابتدایی تقریبا" دو برابر دورهی متوسطه از تصویر استفاده شده و در مورد 2/38 درصد از تصاویر، از فن تاکید استفاده شده است.