واکاوی مولفه های تفکر خلاق در انیمیشن زوتوپیا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، ایران.

2 استاد گروه مبانی تعلیم و تربیت دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز، ایران.

چکیده

انیمیشن‌ها درمیان رسانه‌های مختلف از مهمترین ابزارها جهت پرورش تفکر کودکان محسوب می‌شوند و انتخاب آگاهانه و هدفمند آنان می تواند باتوجه به اهداف تربیتی در کودکان موثر باشد. در این خصوص پرورش تفکر خلاق در کودکان با استفاده از انیمیشن‌های مناسب می تواند راهکار مهمی برای والدین و متخصصان تعلیم وتربیت باشد. در این راستا هدف پژوهش حاضربررسی مؤلفه‌های تفکر خلاق در انیمیشن زوتوپیا بود. پژوهش در رویکرد کیفی به‌شیوه تحلیل محتوای قیاسی بصورت توصیفی- تفسیری انجام شد. انیمیشن زوتوپیا بر اساس آمار مخاطبین ازسایت IMDb انتخاب گردید. در این راستا این انیمیشن آمار مخاطبین قابل ملاحظه‌ای دربین کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان را دارد. جهت انتخاب واحد تحلیل از سکانس‌های انیمیشن استفاده گردید. تعداد سکانس‌های این انیمیشن 64 مورد بود. تحلیل یافته‌ها درهر سکانس بر اساس مؤلفه‌های تفکر خلاق آمابلی و تورنس انجام گرفت. جهت اعتبارسنجی یافته‌ها از بازبینی محقق و مسیر ممیزی استفاده شد. نتایج تحلیل ها نشان داد این انیمیشن از میان سه مؤلفه خلاقیت آمابلی (مهارت‌های موضوعی، مهارت‌های خلاقانه و انگیزش) در مؤلفه مهارت‎های خلاقانه بیشترین فراوانی را دارد و کمترین فراوانی مربوط به مؤلفه انگیزش بود. همچنین براساس مؤلفه‌های چهارگانه خلاقیت تورنس (سیالی، انعطاف پذیری، بداعت، گسترش وبسط)، مؤلفه بداعت بیشترین فراوانی و مؤلفه بسط وگسترش کمترین فراوانی رانشان داد. درمجموع انیمیشین زوتوپیا توان پرورش تفکر خلاق درکودکان را دارد و می‌تواند دربرگیرنده مضامین تربیتی لازم جهت پرورش تفکر خلاق باشد.