مولفه‌های هویت ملی به روایت کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی نظام آموزشی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889-14665، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

چکیده

هویت ملی یکی از مقوله‌های مهم در برنامه‌ریزی توسعه کشور است. حفظ و بازتولید آن از مهم ترین نقش‌های آموزش و پرورش رسمی به شمار می‌آید. هدف از پژوهش حاضر تحلیل محتوای برنامه درسی دوره ابتدایی بر مبنای مولفه‌های هویت ملی است. روش تحقیق،تحلیل محتوی کیفی و واحد تحلیل، مفاهیم و مضامین بود. جامعه آماری پژوهش کتاب‌های درسی دوره ابتدایی و نمونه آماری پژوهش به شیوه هدفمند از نوع موارد مطلوب، شامل محتوی کتاب‌های مطالعات اجتماعی بوده است.مولفه‌های پژوهش شامل: نماد، ارزش، میراث فرهنگی، مشاهیر و شخصیت‌ها می‌باشد. نتایج تحقیق نشان داد، که محتوای کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی پایه چهارم، پنجم و ششم، مولفه‌های ارزش‌ها و نماد، را به درستی بازتولید نموده؛ اما درباره دو مولفه میراث فرهنگی و مشاهیر و شخصیت‌ها، محتوای کتاب‌ها به خوبی نتوانسته این دو مولفه‌ را در راستای تحکیم هویت ملی دانش‌آموزان بازتولید نماید.لذا برنامه‌درسی به یک بازنگری اساسی برمبنای مولفه‌های هویت ملی نیاز دارد. چون دوره آموزش ابتدایی اساس دوره‌های بالاتر دانش‌آموزان است، بهتراست آموزش مفاهیم حتی اگر بسیار اندک ازاین دوره آغاز و در دوره‌های بالاتر تکمیل گردد.دراین راستا، توجه کردن و لحاظ‌کردن مولفه‌های مغفول به صورتی دقیق و درست در کتب‌درسی با هدف تحکیم هویت ملی دانش‌آموزان دوره ابتدایی پبشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها