بررسی پدیدارشناسانه تجارب معلمان از تأثیر ارزشیابی کیفی- توصیفی بر بهزیستی روانی دانش‌آموزان ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد برنامه ریزی درسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی ، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

در رویکرد ارزشیابی توصیفی، فرایند سنجش فراتر از نمرات عددی می‌رود و بر پایش مستمر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان با مشارکت فعال آن‌ها و والدین تمرکز دارد. این شیوه به معلم امکان می‌دهد تا با استفاده از ابزارهای متنوع، نقاط قوت و ضعف دانش‌آموز را شناسایی و برنامه‌ریزی آموزشی مناسبی برای بهبود یادگیری او ارائه کند. پژوهش حاضر با هدف تبیین پدیدارشناسانه تجارب زیسته معلمان ابتدایی شهرستان اردل از تأثیرات اجرای ارزشیابی کیفی–توصیفی بر بهزیستی روان دانش‌آموزان انجام شده است.
این مطالعه با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی صورت گرفته است. داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با ۱۲ معلم ابتدایی که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده بودند، جمع‌آوری شد. پس از رسیدن به اشباع داده‌ها، تحلیل آن‌ها با بهره‌گیری از رویکرد سه‌مرحله‌ای ون منن انجام گرفت. تحلیل عمیق تجارب معلمان منجر به استخراج سه مضمون اصلی و نه زیرمضمون شد.
یافته‌ها حاکی از آن است که اجرای این نوع ارزشیابی، اثرات مثبت و منفی متعددی بر بهزیستی روان دانش‌آموزان داشته است که این تأثیرات بر درک و برداشت معلمان از آن اثرگذار بوده است. نتایج نشان می‌دهد که اجرای صحیح ارزشیابی کیفی–توصیفی می‌تواند به بهبود بهزیستی روان دانش‌آموزان کمک کند؛ اما چالش‌هایی مانند نبود آموزش کافی برای معلمان و مقاومت والدین، اثربخشی آن را محدود کرده است. نتایج این پژوهش می‌تواند در بازنگری سیاست‌های آموزشی و طراحی دوره‌های توانمندسازی معلمان مورد استفاده قرار گیرد.